لیست نمایندگان زنجان در مجلس شورای ملی
به گزارش پایگاه خبری_تحلیلی «موج رسا» پیروزی انقلاب مشروطیت در اواخر دوره پادشاهی مظفرالدین شاه قاجار سبب شد که او خواست عموم مردم را بپذیرد و در ۱۴ مرداد ۱۲۸۵ خورشیدی فرمان تأسیس دارالشورای ملی یا مجلس شورای ملی را صادر کند تا برخلاف دوران چند هزار ساله قبل از آن کار قانونگذاری و نظارت بر دولت و دستگاه‌های اجرایی بر عهده نمایندگان منتخب مردم قرار گیرد.
بیشتر بخوانید
این مجلس با افرادی منتخب از شاهزادگان قاجاری، علما، اعیان و اشراف، تجار و اصناف تشکیل شد. از آن پس نظام حکومتی سلطنت مشروطه که بر اصل مشارکت مردم در حکومت مبتنی بود بر کشور حاکم شد و با فراز و نشیب‌های فراوان تا ۲۲ بهمن ۱۳۵۷ ادامه یافت.
عمر ۷۲ ساله مجلس شورای ملی
در آن ۷۲ سال پنج پادشاه از سلسله‌های قاجار و پهلوی بر تخت پادشاهی نشستند و ۲۴ دوره مجلس قانونگذاری تشکیل شد. همچنین از شکل‌گیری نخستین مجلس شورای ملی در اواخر دوره قاجار تا پایان مجلس ۱۸ دوره فعالیت هر مجلس تقریبا دو سال بود و از ابتدای مجلس نوزدهم این زمان به چهارسال افزایش یافت.
با این حال تقریباً هیچ نظم زمانی بر انتخابات و شروع به کار دورههای بیست و چهارگانه مجلس حاکم نشد و حتی برخی از دورههای مجلس، از جمله مجلس اول، دوم و سوم، پیش از پایان دوره قانونی خود تعطیل شدند و کشور عملاً از وجود مجلس قانونگذار بی‌بهره ماند.
در این میان بیش‌ترین زمانی که کشور فاقد مجلس قانونگذاری بود، فاصله زمانی تعطیل شدن مجلس سوم در آبان ۱۲۹۴ تا تشکیل مجلس چهارم در تیر ۱۳۰۰ خورشیدی بوده است اما مجلس به عنوان نهاد قانونگذاری در ایران همواره و در طول ادوار مختلف مورد توجه جدی قرار گرفت و در این میان ایرانیان شاهد تشکیل مصلحت‌خانه ۲۵ نفره تا خانه ملت ۲۹۰ نفره بودند.
نکته جالب توجه این است که برخی نمایندگان دوره مشروطه قریب به سه دهه در مجلس شورای ملی حضور داشتند و در طول این سال‌ها نمایندگی را بر عهده گرفته‌اند دریغ از این که مردم دخالتی در این انتصابات داشته باشند چراکه به معنای واقعی چیزی به اسم انتخابات و صندوق رای وجود نداشت، در انتخاب نمایندگان مجلس شورای ملی مردم حضور نداشتند بلکه افراد توسط شاه انتخاب می‌شدند.
حضور ۲۶ ساله نماینده زنجان در مجلس شورای ملی
مانند سلطان ابراهیمخان افخمی از دوره پنجم مجلس شورای ملی که آغاز این دوره به سال ۱۳۰۲.۱۱.۲۲ برمی‌گردد تا دوره پانزدهم در سال ۱۳۲۸.۰۵.۰۶ در مجلس حضور داشتند.
با این وجود زمانی که مجلس پس از مشروطه شکل گرفت با یک فراز و نشیب جدی مواجه شد چراکه در برخی از مجالس با اینکه نمایندگان مردم توانستند وارد شوند اما عملاً دیکتاتوری به قدری قدرتمند بود که فضا را برای فعالیت احزاب و گروه‌های سیاسی در کشور بست.
فضا هر چه دیکتاتورتر، تنگ‌تر؛ عملاً در برخی مقطع‌ها چیزی به عنوان حزب سیاسی و یا رقابت سیاسی و یا نمایندگان رسمی مردم معنا نداشت و سال‌های سال در مجلس افرادی وجود دارند که منصوب شاه و دربار هستند و منتخب مردم نیستند.
لیست نمایندگان استان زنجان در طول ۷۲ سال در مجلس شورای ملی
دوره اول مجلس شورای ملی
از ۱۲۸۵.۰۷.۰۱۷ تا ۱۲۸۷.۰۴.۰۲
حوزه انتخابیه زنجان؛ همدانی (مقبل لشکر) میرزا بزرگ، شیخ ابراهیم زنجانی
دوره دوم مجلس شورای ملی
از ۱۲۸۸.۰۸.۲۴ تا ۱۲۹۰.۱۰.۰۳
حوزه انتخابیه زنجان؛ شیخ ابراهیم زنجانی
دوره سوم مجلس شورای ملی
از ۱۲۹۳.۰۹.۱۴ تا ۱۲۹۴.۰۸.۲۱
حوزه انتخابیه زنجان؛ شیخ ابراهیم زنجانی، محمد ولی‌خان سپهدار اعظم، حاج شیخ‌علی صدر‌اسلام
دوره چهارم مجلس شورای ملی
مشخص نیست زمان ولی نخستین هیأت رئیسه دائمی اجلاسیه ۱۳۰۰.۰۷.۱۵ انتخاب شدند
حوزه انتخابیه زنجان؛ شیخ علی صدرالاسلام، شیخ ابراهیم زنجانی و میرزا هادی‌خان بیان‌الدوله
دوره پنجم مجلس شورای ملی
از ۱۳۰۲.۱۱.۲۲ تا ۱۳۰۴.۱۱.۲۲
حوزه انتخابیه زنجان؛ سلطان ابراهیمخان افخمی (امیر اشرف)، دکتر حسین خان بهرامی (احیا السلطنه)، میرزا محمدنجات خراسانی
دوره ششم مجلس شورای ملی
۱۳۰۵.۰۴.۱۹ تا ۱۳۰۷.۰۵.۲۲
حوزه انتخابیه زنجان؛ سلطان ابراهیمخان افخمی، میرزا علی‌اکبر آیت‌الله‌زاده اصفهانی، حاج آقا حسین رهبری
دوره هفتم مجلس شورای ملی
۱۳۰۷.۰۷.۱۴ تا ۱۳۰۹.۰۸.۱۴
حوزه انتخابیه زنجان؛ سلطان ابراهیمخان افخمی، حاج آقا حسین رهبری، حبیب‌اله‌خان مجدضیائی
دوره هشتم مجلس شورای ملی
۱۳.۹.۰۹.۲۴ تا ۱۳۱۱.۱۰.۲۴
حوزه انتخابیه زنجان؛ سلطان ابراهیمخان افخمی، حاج آقا حسین رهبری، حبیب‌الله‌خان مجدضیائی
دوره نهم مجلس شورای ملی
۱۳۱۱.۱۱.۲۴ تا ۱۳۱۴.۰۱.۰۱
حوزه انتخابیه زنجان؛ سلطان ابراهیمخان افخمی، حاج آقا حسین رهبری، حبیب‌الله‌خان مجدضیائی
دوره دهم مجلس شورای ملی
۱۳۱۴.۰۳.۱۵ تا ۱۳۱۶.۰۳.۲۲
حوزه انتخابیه زنجان؛ سلطان ابراهیمخان افخمی، حاج آقا حسین رهبری، حبیب‌الله‌خان مجدضیائی
دوره یازدهم مجلس شورای ملی
۱۳۱۶.۰۸.۲۰ تا ۱۳۱۸.۰۸.۲۷
حوزه انتخابیه زنجان؛ سلطان ابراهیمخان افخمی، حاج آقا حسین رهبری، حبیب‌الله‌خان مجدضیائی
دوره دوازدهم مجلس شورای ملی
۱۳۱۸.۰۸.۰۳ تا ۱۳۲۰.۰۸.۰۹
حوزه انتخابیه زنجان؛ سلطان ابراهیمخان افخمی، حاج آقا حسین رهبری، حبیب‌الله‌خان مجدضیائی
دوره سیزدهم مجلس شورای ملی
۱۳۲۰.۸.۲۳ تا ۱۳۲۲.۰۹.۰۱
حوزه انتخابیه زنجان؛ سلطان ابراهیمخان افخمی، حاج آقا حسین رهبری، حبیب‌الله‌خان مجدضیائی
دوره چهاردهم مجلس شورای ملی
۱۳۲۲.۱۲.۰۶ تا ۱۳۲۴.۱۲.۲۱
حوزه انتخابیه زنجان؛ سلطان ابراهیمخان افخمی، محمد ذوالفقاری، حبیب‌الله‌خان مجدضیائی
دوره پانزدهم مجلس شورای ملی
۱۳۲۶.۰۴.۲۵ تا ۱۳۲۸.۰۵.۰۶
حوزه انتخابیه زنجان؛ سلطان ابراهیمخان افخمی، محمد ذوالفقاری، ناصر ذوالفقاری
دوره شانزدهم مجلس شورای ملی
۱۳۲۸.۱۱.۲۰ تا ۱۳۳۰.۱۱.۲۹
حوزه انتخابیه زنجان؛ محمد‌حسن امیر‌افشاری، محمد ذوالفقاری، ناصر ذوالفقاری
دوره هفدهم مجلس شورای ملی
۱۳۳۱.۰۲.۰۷ تا ۱۳۳۲.۰۸.۲۸
حوزه انتخابیه زنجان؛ محمد‌حسن امیر‌افشاری، محمد ذوالفقاری، ناصر ذوالفقاری
دوره هجدهم مجلس شورای ملی
تشکیل هیأت اجلاسیه اول ۱۳۳۳.۰۱.۲۶ تا سال ۱۳۳۵
حوزه انتخابیه زنجان؛ احمد افخمی، محمود ذوالفقاری، مصطفی ذوالفقاری
دوره نوزدهم مجلس شورای ملی
۱۳۳۵.۰۳.۱۰ تا ۱۳۳۹.۰۳.۲۹
حوزه انتخابیه زنجان؛ احمد افخمی، محمود ذوالفقاری، سعید هدایت
دوره بیستم مجلس شورای ملی
۱۳۳۹ تا سال ۱۳۴۴
حوزه انتخابیه ابهر؛ احمد افخمی
دوره بیست و یکم مجلس شورای ملی
زمان انتخاب هیأت رئیسه انتخابیه سوم ۱۳۴۴.۰۷.۲۲ تا سال ۱۳۴۶
حوزه انتخابیه ابهر؛ منوچهر سعید وزیری
دوره بیست و دوم مجلس شورای ملی
۱۳۴۶.۰۷.۱۴ تا ۱۳۵۰.۰۶.۹
حوزه انتخابیه زنجان؛ عبدالمجید موسوی
حوزه انتخابیه ابهر؛ منوچهر سعید وزیری
حوزه انتخابیه طارم؛ حسین وفا
حوزه انتخابیه ماهنشان_ فتح‌الله مافی
دوره بیست و سوم مجلس شورای ملی
۱۳۵۰ تا سال ۱۳۵۴
حوزه زنجان_ عبدالمجید موسوی
حوزه خدابنده_رضا ذوالفقاری
دوره بیست و چهارم مجلس شورای ملی
۱۳۵۴.۰۶.۱۷ تا سال ۱۳۵۷
حوزه انتخابیه زنجان؛ سرتیپ حسینعلی بیات
حوزه انتخابیه ابهر؛ سید کریم کاظمی
حوزه انتخابیه ماهنشان؛ فتح‌اله مافی
حوزه انتخابیه طارم اولیا؛ رضا ذوالفقاری
برگزاری اولین انتخابات مجلس شورای اسلامی
با تمام این‌ها انتخابات در کشور ایران مفهومی است که بعد از دوران مشروطه شکل گرفت. بعد از پیروزی انقلاب اسلامی ایران در ۲۲ بهمن ۱۳۵۷ خورشیدی اگرچه تغییرات بسیار مهمی در ساختار حکومت پدید آمد اما مجلس به عنوان رکن اصلی قانونگذاری باقی ماند، حتی برپایه اصل ۶۳ قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران، انتخابات هر دوره مجلس پیش از پایان دوره قبل باید برگزار شود به گونه‌ای که کشور هیچ زمان بدون مجلس نباشد.
بعد از حدود یک سال از پیروزی انقلاب اسلامی اولین انتخابات مجلس شورای اسلامی در ۲۴ اسفند ۱۳۵۸ خورشیدی برگزار و در هفتم خرداد ۱۳۵۹ خورشیدی نخستین جلسه مجلس شورای اسلامی تشکیل شد.
گشایش مجلس یکی از مهم‌ترین دلایل احترام به قانون و اهمیت دادن به رأی و نظر مردم در نظام جمهوری اسلامی به شمار می‌رود و وجود مجالس قانونگذاری در هر کشور حکایت از وجود آزادی در نظام حکومتی آن می‌کند.
*گفتنی است، گزارش مذکور از کتاب اسامی نمایندگان مجلس شورای ملی از آغاز دوره مشروطیت تا دوره ۲۴ قانونگذاری که در کتابخانه مجلس شورای اسلامی با شماره ثبت ۱۰_۱۵۳ نگهداری می‌شود، استخراج شده و کاملاً مستند است.
زهرابیات
انتهای خبر/